Sbajkajal K’op

Sbajkumul a’yej

Yich’el ta muk’ jch’iel jk’opojel sok wentainel ta stojolik

Swaxaklajunebal mantal. Stukel me ya swentain te mach’a ya sk’an yil swokol ta stukel ja to teme k’alal ayix snail ta banti ya x-och ta chukel. Te sk’inalele k’eja’tikme ayik te mach’a ya xk’ot ta swenta ya slajin te xchukel sok jakajtik to ayik.

Te jay chajp chukibale, yame xchajpan a’tel tuuneletik te ayuk yich’el ta muk’, snojptesel ta spasel lekil a’tel, nojptesel ta nopjun, stsakel ta muk’ lekil kuxlejalil sok biluk ta jchap tajimalil yu’un me jich ya snop xan lekil kuxlejal. Te mach’a ya stoj smulik ta chukele ya yich’ ilel te ayuk ma sleix smul, yame yich’ ch’unel te bin ya yal te mantal jun ta swenta slekilalik. Te ansetik macha’tik ayik ta chukele yan me chukinajibal yu’unik mame majuk sok te yu’un winiketike.

Te tsobil tsob jtejklum, te tsob jtejklum sok nix yolil slum sk’inal Mejiko, ya tsak’ spasbeik sk’inul swenta slajinel te k’opetik te lajinbilix sk’oplal ta chapel yu’un jich swenta yaxtup’ smul te chukeletik ja chikan te mach’a ya ich’wan ta wenta te ta chukojibale.

Te tsobil Jtsob jtejklum, te tsob jtejklum sok nix te yolil slum sk’inal mejiko ta X-chapalchap tsaltonba, skanantael xchajpanel mulil ta me ya yich’ ilel mach’atik ma’yuk lek stalel te chikan ya yal te mantaril jun te ay smulik sok te mach’atik ma’yuk ts’akajem waxaklajuneb ja’wil, teme ya yich’ muk’etesel sk’oplale’ melel te yich’elik ta muk’ ju me ya xch’ibel sok ya snabeik sba te mantaril june, jame jich bit’il mach’a ya x-ich’iwan ta muk’ yilelbel sk’anel koltael te yajwalul snaobe sbae. Te xch’iel kerem ach’ixetik te mato ayuk staojik lajcheb ja’wil ta me ay spasojik mulil chikanme te smulik, ta stojol te mantaril june, jame ya xk’ax ta sk’ab, sok ya x-och ta sk’ab ta jun snail mantartesel ta stojol a’tel jtunel te ja ay ya’tel ta k’omawal.

Te skanantael xchajpanel biyilel a’tejem jelawel ta juju ten te j-a’tel jtunel te mach’a ya xchap k’op ja me ay ta swenta te snail j-a’tel jchapwanejetik sok a’tel jtunel te toyol ya’telik ja’me ay ta sbaik yilel xchajpanel yich’el ta swenta olil jch’ieletik. Ya me stak’ ak’el ya’yik te ay sk’oplalul sok skoltael ya stak’ ya ilel biyilel ya xbat ta jujun mulil ya yil te biyilel ya skoltabel sok ja ya yibel te olil xch’ieletike.

Te biyilel ya yich’bel ilel swentail te jchapwanejetik ya me sk’an yich’ ilelbel skanantael te bit’il ya x-a’tejbel te xchapele, ja’ to me ta me yak’alix yilel. Ta spisil biyilelbel ya xbenbel swenta yilel olil jchieletik ya me yich’bel ilel lek ja jich bit’il yilel stukelik te j-a’tel jtuneletik sok te mach’atik ya xchap te mulile. Ay me skolel te biyilel chapbil xat’el, jame te ya stabe slajibal yich’el ta muk’ swenta spisil ya’walul sok yuts’yalal te olil xch’iel, ja’ jich bit’il lek x-ch’iel stukel sok bit’il ya sna’ spasel te snojpil yu’une. Te snail jchukele, ja’nax me ya stuntes swenta tulan mulil ma stak’ ja ya jilik, sok ya yich’ ak’el te mach’atik kaxemikix ta chanlajuneb ja’wil, ja te mayuk’ lek ya yak’ ta ilel stalel ta spisil te xch’iel kerem ach’ixetik te nabil sbaik tulan smulik.

Te jchukeletik ta spamal sk’inal Mejiko yak’alik ta stojel te smulik ta muk’ul lumetik k’ubajtik, ya me stak’ k’anel tal chukojibal li ta spamal sk’inal Mejiko swenta ya xtal slajin stojel ta chukel te smule ja’ chikan te bixi yaloj te xchajpane k’op ta swenta spisil ya’walul ilbil ta mantaril jun, ja nix jich te xchukeletik te lijkemik tal ta yantik lumetik k’ubajtik yak’alik stojel te jayten smulik ta spisil sk’inalel Mejiko te ta chukojibal ta Mejiko, ya me stak’ tikunel jelawel ta slumal swenta te ya ts’akates ta chukel te smule, te ta chukojibale, jame ya yich’ ta wenta te bixi xchapo te J-a’tel jtunul ta chukojibal ta Mejiko. Te sjelel k’axel te jchukeletik ja’naxme ya stak’ teme jich ya sk’ane.

Te xchukeletike, te bitik ya xk’ot ta spasel sok te bitik yaloj te mantaril jun, ya stak’ stoj smulik ta chukojibal tijilnax te banti ayike, swenta ya xcha’ sujt ochel ta slumal. Te bit’il lee ma’yuk banti ya yich’ ak’el swenta xchapobil sbaik ta spasel ta mantaril jun sok yantik xchukeletik banti ya sk’anik tup’el te smulike.

Ta swenta chujibal yu’un tut muliletik sok chukibal yu’un muk’ul muliletik, yame yich’ ak’el ta jujchajp yawil. Te a’tel tuuneletik yu’un yame xju’ o smak te ma’yuk mach’a ya xju’ sk’opon te muliwejetike sok muk’ul muliwejetik, ja’nax me ya stak stukel te mach’a xkoltayot yu’une, yame yich’ kanantayel te mach’atik ts’usatik ta chujele. Te binti la yich’ alel sk’oplal into pajalme jich ya yich’ tuuntesel teme jich pasel sk’an ta mantalil june.