Diidxa’ lá Nirudo’

Diidxa’ lá’ I

Ca guenda ni napa binni guidxi ne ni Rapa laa

Ndaga 18. Nuu nga donda’ si ni ruguu binni ndaani’ liidxi guiiba’ ro’, ne liidxi guiiba’ ra riu binni chupa chonna si gubidxa. Ca liidxi guiiba’ ca raca ni chupa ndaa ne ca binni ni bi’ni’ ni chi chu’ jma iza ca la?, gadxe nga ra chu’ cabe ne gadxe nga ra chu’ binni ni chi chuu chupa chonna si gubidxa.

Lu ca dxiiña’ ni guni xaique xti’ lidxi guiiba’ la? napani xi chinandani casi ná lu diidxa’ ni rapa binni guidxi, dxiiña’, lu guenda riziidi’ ne gucaa, guiapa xqudna nabani cabe ne gucaa cabe laaca gunica’ ti xiixa ni ganda gacane laaca ti pa chu’ dxi guireeca ne sá’ ca’ ndaani’ guidxi la? ma nannaca’ xi gunica’ ne ma que zunica’ guenda que iquiñe, huax ra gaca ca diidxa’ biete ri la? naquiñe chinanda cabe casi na lu ca diidxa’ bia’ ca. Guirá’ gunaa ni guiaba ndaani’ lidxi guiiba’ la? que zinedi cabe ca nguiu ca tobisi lidxi guiiba’. Ra guiaaba’ ti gunaa ndaani’ liidxi guiiba’ la?, que ziu di cabe ndani ra nuu ca ngiu ca.

Guidxi ro’ zaguita (mexicu), ne ca guidxi huiini xti’ zuni ca ti dxiiña’ ra gutaagu ca xtiidxa’ ca, ti guihuini modo guni ca xiiña’ ca, ra ma napaca’ tuuxa ni que iquiiñe luná ca, ne guihuini modo gunduuxe binni que xi’ ndaani’ liidxi guiiba’ ni napa ca be luná cabe.

Guidxi ro’ zaguita (mexicu), ne ca guidxi huiini xti’ zabaqui ca’ ti dxiiña’ ni napa ca’ lu naaca’, ne gutaagu’ naca dxiiña’ ni gaca ti ganda gusabanaca’ xcuidi ni napa bia’ chií bi chupa iza ne nahuiini de chií bi xhono iza, ne ma bi’ni’ ca ti guenda naxoo ni ca lu diidxa’ ro’ bia’, ne guihuiini guiapa’ ca guenda ni napa binni, ni ca lu gui’chi’ ro’ bia’ ri’, ne zaqueca xcaadxi guenda ni maca bizuhuinini. Ca xcuidi ni napa chií bi chupa iza ne ma bi’ni’ ca ti guenda naxoo ni ca lu diidxa’ ro’ bia’ la?, laaca la?, que ziu di ca ndaani’ liidxi guiiba’, laaca la?, ziu ca ndaani’ ti yoo ra guiziidica’, ti ma que guniru ca’ xti’ guenda naxoo.

Guirá’ xaique xti’ ca guidxi ca la?, zapa ca’ xiiña’ ca’, ne yoo ra gusiene diaga ca’ ca xcuidi ni ma bi’ni’ ti guenda naxoo. Ne Laaca nga ma nana ca’ pa bia’ nga zanda gusaaba’ naaca’ ca xcuidi ni ma bi’ni’ ca guenda naxoo que.

Guirá’ ca dxiiña’ ni runi diidxa’ ro’ bia’ la?, napa xi gaca ni jneza casi na rari’, ne huaxa gacani dxandi’. Lu guirá’ ca dxiiña’ ni rusabaná ca xcuidi ca la?, napa xi chinanda cani casi ná lu diidxa’ro’ bia’, zaqueca lu ca dxiiña’ ra ribee xia ca xaique diidxa’ bia xiixa diidxa’, ti cadi guni ca ni casi na xtobi. Ca gueda rusaabaná ri la?, napa xi gacani nana’ pe’, ti ni racalaadxi ca dxiiña’ ri la?, guidaagulisaa ca lisaa xti’ xcuidi ni bi’ni’ guenda naxoo que, ti zaca guinisi be jneza ne pi’pi’ do’ guirooba xquenda biaani be. Ca dxiiña’ ni rusaabaná ca xcuidi ni ma bi’ni’ xiixa guenda naxoo ca la?, naca ni ti guenda ruchiibi si, ti ma cadi guni cabe ni xti’ bieque, ne zacani naguenda, ca guenda rusaaba na ri la?, zusaabaná ni ca xcuidi huanisi bia’ chií bi tapa iza, ne niru do’ nga guya’ cabe xi guenda naxoo ni jma nana’ nga bi’ni’ be, ti guya’ cabe xi modo gusiene diaga cabe laabe.

Ca binni xiiñi’ zaguita(mexicu) ni segu yoo ndaani’ liidxi guiiba’ xti’ xquidxi ca gringu la?, zanda gueda cabe ndani guidxi ri’ ti ra ri gunduuxe cabe dxi ndaani’ liidxi guiiba’ casi ná lu ndaga ri’, ne zaque ca binni xti’ guiixi ni cadi xiiñi’ zaguita (mexicu) laa la?, ne bi’ni’ ca’ xiixa guenda naxoo ndani guidxi ri’ la?, laaca zanda chibi’ ca’ xquidxi ca ti ra que gunduuxe ca dxi ndaani’ liidxi guiiba’ ti zaca ná ca dxiiña’ ni ma bilui na ca xaique guidxi gaca. Paaxa ná ca binni ni segu’ yoo ca’ chi bi’ ca xquidxi ca la?, zacani ti ma xquidxi ca gunduuxe ca’ bia’ dxi chu’ ca’ ndaani’ liidxi guiiba’.

Pa ná diidxa’ ro’ bia’ la?, ca binni ni zegu yoo ndaani’ liidxi guiiba’ ca zanda guiegu yoo cabe ndaani’ liidxi guiiba’ ni nuu jma gaxa ra liidxi cabe, ganda guiube xti’ bieque gaxa de ra nuu binni liidxibe. Cani ná diidxa’ ri’ lu ndaga ri la?, que zaca di cani para ca binni zegu yoo ndaani’ liidxi guiiba’ ni gula’na’ binni ne gunaaba’ bidxichi ti gundaa laabe ne xcadxi donda’ ni napa ni jma naxoo ne naquiiñe guiapa’ jma.

Ca binni ni gula’na’ binni ne gunaaba’ bidxichi ti gundaa laabe la?, ziu pe’ ti liidxi guiiba ni jma riapa’ cabe ndaani’ ca nga chu’ cabe ndaani. Ca xaique ni rapa ca ra liidxi guiiba’ ca zanda guchuugu cabe lu xtiidxa’ ca binni ni segu yoo ca ti cadi guio ne cabe xtobi diidxa’, ni zanda gui ne cabe diidxa’ nga binni ni chugusuhua’ lu xtiidxa’ cabe, ne napa xi guiapa’ cabe jma di cadi guiree chu cabe. Ca diidxa’ ni biete ca la?, napa xi gaca ni luguia’ ca binni ni naquiiñe’ guiapa’ jma ndaani’ ca liidxi guiiba’ ca, ne naquiiñe gaca cani casi ná diidxa’ ro’ bia’.