El tseltal es parte de la familia lingüística del maya y tiene diversas variantes, las cuales se autodenominan: bats’il k’op (del occidente), bats’il k’op (del norte), bats’il k’op ...

SJUNIL MUK’UL MANTALIL TA SPAMAL SLUM SK’INAL MEJIKO

Muk’ ul Mantalil la yich’ pukel ta a’ yel ta Diario Oficial de la Federacion ta jo’ eb yu’ un ferbrero ta ya’ wilal 1917
Slajib Mantalil jun pukbil ta a’ yel ta DOF27-05-2015

Sbajkajal K’op

Sbajkumul a’yej

Yich’el ta muk’ jch’iel jk’opojel sok wentainel ta stojolik

Baluneb xcha’winik mantal. Teme ay ochtel tenel ta lum k’inal, jinel lekil utsilal, yantik muk’ul uts’inel ta stojol krisanuetike, te Muk’ul Ajwalil ta Mejikoe sok teme ay maba stsoboj sbaik te Muk’ul Jtuuneletik ta Snail Muk’ul Tsobleje, te Muk’ul Ajwalile, yame slok’esbey sk’oplal te ay muk’ul uts’inel ta spamal slum sk’inal Mejiko sok yato me smakbey skoplal te ich’el ta muk’e, yu’un me ya jkoltay bajtik; jich te muk’ul ajwalile ja’me yal jayeb k’aal ya xjalaj uts’inel sok ma’yuk me mach’a ya smakbey sk’oplal koltayel. Jich te Muk’ul jtuuneletik ta banti Snail Tsobleje, ja’me ya ya’bey ya sotojol muk’ul ajwalil te ja’me ya yak’ sbaj koltaywane ta uts’inel sok yame stak’ spas mantal yu’un ak’a stsob ta oranax yantik jtuuneletik.

Teme k’ot ta chajpanel smantalule, mame stak’ ta makel sk’oplal ta ich’el ta muk’ te krisanuetike, yame yich’ ich’el ta wenta te lekil utsilale, manchuk ayuk labanel sok p’ajel, jich bit’il albil ta mantalil jun, yame yich’ ta wenta skuxlejal kotol bak’etalil, ya yil, ya ya’ay, ta sna’el lum k’inal banti p’ekajelil lumalil; yich’el ta muk’ alaletik, yich’el ta muk’ stsael stek’anel j-a’tel jtunel, kolel xchapbenal jol o’tanil, ta sjulesel ch’ulelal sna’el k’inal sok ya yich’ ta muk’ ch’unel stoyel jchapuk sk’op kajwaltik; stulan k’oplal ta smelelil sok xtal xbajt spasel; smakel skomel te muk’ul tsakel ch’ayel sok yilbanijel kotol bak’etalil, ja’nix jich mame stak’ makel te ich’el ta muk’ ta swenta smeltsajnel, xchapanel te yuk skanantayel bit’il ay te yich’el ta muk’e.

Jich te bit’il ay sbik’tajesel mak smakel ich’el ta muk’e sok kanantayel wentainel ta jujutule yame sk’an lek chapil sok ayuk lek wentainel stojil te ya’yejal ja’ jich bit’il albil sk’oplal li’ yu’un ta Muk’ul mantal jun sok ja’nixme jich stulanil bit’il stulan te k’op jajchem te ya yich’ chajpanel, yame sk’an ich’el ta wenta spisil yo’otik ayuk ta smelelil, lekuknax sbaj, a’aybiluk, chiknajtesbilik, tujkibiluk ta alel sk’oplal sok manchuk ayuk ilbanijel.

K’alal teme laj yorail sbik’tajesel smakel te stuuntesel ich’el ta muk’e sok ilel a’yel wentainel ta jujutule, lek teme ju’ ta pasel te bin sjallil chapil sk’opalel mak yu’un ja’ la yak’ mantal, ya slok’es mantal te Stsobojibal Jtek’lejetike; spisilme jaychap mantal sok sk’oplal ta xch’uunel spasel k’ot ta pasele mame ayukix stunanil yip ya xlaj jiluk. Te J-a’tel Jtunele, ma stak’ ya yalbe sk’oplal mantal ya slok’es ta stsobojibal te Jtek’lejetik te banti ya yal te laj sk’oplale yu’un te bit’il ay sbik’tajtesel smakel te ich’el ta muk’e.

Te mantaletik te la slok’eslan te a’tel tuunele k’alal la yich’ bik’tajtesel makel stuunesel, yame yich’ ilel ta oranax yu’un te Snail Muk’ul Jchapanwanej Jtojobteswanej yu’un te lumetike, ayuk ya yal ya’ayej tsakoj sbaj sok mantal june.