El mixteco del oeste de la costa, autodenominado como tu’un savi, es una variante del mixteco, que a su vez es parte de la familia lingüística del Oto-mangue.

TIÑU CHA IYO CUENDA ÑUHUN ÑUCOHYO

Cha cuu cha ndicha 5 febrero cuiya 1917
Chehe cuu tuhun cha sandihi sama ta quee chi DOF 27-05- 2015

Tiitulo Cumi

Cuhva cha tahan chi savaha ra Satiñu cuenda ñivi ñuun a Ñivi satiñu cuenda maan ñi, ta cumani cahvi ñi a savaha ñi cha ña vaha cuenda cha satiñu chi Ndatiñu cha iyo cuenda cha ndaca ñahan Ñuun

Artiiculo 111. Cua cuu tiso tiñu cuati ra cuu Diputado chi ra cuu Senador ra satiñu nu cuu chi Congreso de la Union, tacan ni chi ra cuu ministro de la Suprema Corte de Justicia Ñuhun Ñucohyo, chi ra cuu magistrado de la Sala Superior del Tribunal Electoral, ra cuu Consejero de la Judicatura Federal, ra cuu Secretariu cha iyo nu satiñu ra ndiso tiñu, ra cuu Diputado iyo cuenda Asamblea Ñuun Ñucohyo, ra cuu xini chi Ñuun Ñucohyo, ra cuu Fiscal General Ñuhun Ñucohyo, ra cuu Procurador General de Justicia Ñuun Ñucohyo, tacan ni ra cuu Consejero cuu Presidente chi ndihi ca ra cuu consejero cha satiñu cuenda cha nacachi tiñu chi ra cua cuu tiñu nuu chi Consejo General del Instituto nacional Electoral, tu cha cua savaha ra ta ra cuati tichi tiempu cha ndiso tiñu ra ta ra, cha cuu Camara de Diputado ndihi ra ta ra cua coo nu nducuiti ra ta ra, ta cua ndu inuun ra ta ra tu cha cua coo a ña cua coo cuati ra ni chacoso cuati iti nuun ra ta ra.

Tu cha cua cati ra Sacuaha ta tisovaha ley can ta ra ti (Diputados) ña cua cunu tiñu cuenda cuati ñivi can, cua cucuiñi nuun tiñu cuenda cuati can, soco ña cua cuu cundasi tiñu cuhva cha cua cutuni ñivi can tu cha iyo cuati ñi, ña cuu tachituni xihna tiñu chi ñi cuhva cha chacoso cuati ñi, soco nda cua nuna ñi cha ndiso tiñu ñi.

Tu cha ra Sacuaha ta tisovaha ley can ta ra (Diputados) cua cati ra ta ra ti iyo cha cua cunu tiñu cuenda cuati ñivi can, cua cuhva cuenda tiñu chi ra iyo cuati can tichi ndaha ra cumi tiñu cha tahan chi cha cua tachituni chihin ra cuhva cha cati ley.

Ta chi maan ra Presidente Ñuhun Ñucohyo, cua tiso tiñu cuati ra nuun ra cuu Senadoor ta ra nu iyo ra Vehe nu nducuiti ra ta ra, cuhva cha cati artiiculo 110. Ta ra Senadoor can ta ra cua ndehe ra ta ra cuhva cha chacoso cuati can nuun ra ta ra, ta cua savaha ra ta ra cuhva cha cati ley cahan cuenda cuati can.

Cua cuu cunu tiñu cha cua ndehe cuhva cha cua cutuni ra savaha cuati chi Ñuhun Ñucohyo cha cuu ra ta ra Gobernador iin iin Ñuhun, ra cuu Diputado tichi iin iin Ñuhun, ra cuu Magistrado de los Tribunales Superiores de Justicia tichi iin iin Ñuhun, tacan ni ra cuu tiñu nu cuu ndihi Consejo de la Judicatura tichi iin iin Ñuhun, chi ñivi cuu tiñu chi iin iin cuenda cha satiñu cuenda ñuun ta chaha ndihi Constitucion cha iyo tichi iin iin Ñuhun, ta ndihi ley cha iyo cuenda ra cuu xini chi ñuun Ñucohyo cha chaha tiñu ndatu cha cua satiñu maan chi, iin ni cuhva cua cutuni ñivi can cuhva cha cahan Artiiculo ya, soco cha cuenda chehe, cua cuhva tiñu cuenda ndaa iti quichi tiñu can, vati chacan cua cuhva cuenta chi nu satiñu ra Diputado iyo tichi iin iin Ñuhun, vati racan ta ra cua ndehe cuhva cha cua coo tiñu can.

Ndihi cuhva cha cati ra Sacuaha ta tisovaha ley (Diputados) (sic DOF 20-12-1982) ta ndihi tiñu tisovaha ra cuu (sic DOF 20-12-1982) Senadoor can ta ra, yoni cua cuu cahan cuati cuhva cha tisovaha ra ta ra tiñu.

Ta cha cua nducachi tiñu ya cuenda cuati ñivi can ta cua cundicu tiñu cuenda cuati savaha ñi, cua quenda tiñu ndiso ñi ndihi tiempu cha cua cunu tiñu cuenda cuati savaha ñi. Tu cha quichi quee chi cha ñahni cuati ñi, ta cua cati tiñu ti iyo nuna ndico ñi, cua cuu quihin ndico ñi tiñu ndiso ñi. Ta tu cha cua quichi quee chi cha iyo cuati ñi ti savaha ñi chi tichi quivi cha ndiso tiñu ñi, ña cua cuu savaha tiñu tumanini chihin ñi, ta ni ña cua cuu ndoo nuna ñi.

Cha quihvi tutu cuati nu cutuni ñivi ñuun, ta ican cua coso cuati ra satiñu cuenda tiñu a cuenda ñuun, ña cua ndaca tiñu tutu cuhva cha vachi cahan chi cuenda cuati can. (Declaración de Procedencia).

Cha cua cutuni ñivi can cuhva cha iyo cuati ñi, cua cuu chi cuhva cha cati ley cahan cuenda cuati savaha ñivi, (Legisl. Penal) ta tu cuati can cuu chi cha savaha ñivi can, ta sacanaan ñi cuaha xuhun a sandoyo ñuhun ñi ndatiñu cuenda ñivi ñuun, cua quee xuhun chi ñi cuhva cha tahan chi cha xico ñi ndatiñu can a sandoyo ñuhun ñi chi cuenda cha ñavaha savaha ñi.

Ña cua cuu yaha uni cuhva siqui cuhva cha cua tiahvi ñi, cuenda xuhun nihin ñi a ndatiñu cha sandoyo ñuhun ñi.