TIÑU CHA IYO CUENDA ÑUHUN ÑUCOHYO
Cha cuu cha ndicha 5 febrero cuiya 1917
Chehe cuu tuhun cha sandihi sama ta quee chi DOF 27-05- 2015
Tiitulo Uni
Capitulo III
Cha cuu cuenda ra cuu Xini chi ñuhun Ñucohyo
Artiiculo 89. Cha cua cuu savaha r acu Xini chi ñuhun Ñucohyo ta cha cua sacuinu ra cuu chi:
I. Cua tava ra ta cua sacuinu ra ndihi ley cha cua tava vehe nu nducuiti ta sacuaha ta tiso vaha ley ta nduvi nuun ra ta ra cuenda ñuhun Ñucohyo, ta cua cuhva tiñu cha cua ndehe tiñu a vaha cuahan chi.
II. Cua taa tiñu sivi chi ta cua cuu tuñu chi un iyo ra cuu ndihi secretario, cua cuu tuñu chi cha cuenda ñivi cha sacuaha ta cuhan ñi inca ñuhun a ñivi cha satiñu nu nducuiti ndihi xuhun ñivi ñuun, ta cua taa tiñu sivi chi ta cua cuu tuñu chi cuenda ndihi ñivi cha iyo un cuiti ñi cuenda ñuhun Ñucohyo, ta cua taa tiñu sivi cuhva cha cahan Ley cahnu ya;
Quivi cha cua tiso tiñu chi ñivi cha cua cuu Secretarios cuenda Estado a ñivi cha cua cuiso tiñu cuenda Hacienda suvi ni quivi cha cua tiso tiñu chi ñi iyo chic ha cua quechaha ñi satiñu ñi. Tu ch aña cua cachi tiñu chi ñivi can ñaan tiñu ndiso ñi a ñaan cuhva cua satiñu ñi cuhva cha cahan Constitución, cua saña ñi tiñu ndiso ñi.
Cha cuenda cha cua cati cachin tiñu cuenda ñivi cha cua cuu Secretario cuenda Relaciones chi cuenda Hacienda tu cha ña cua nduvi nuun ra ta ra chi inca cuenda ñivi, ta tu cha ña cua cati vaha tiñu cuenda ñaan tiñu cha ndiso ñivi cha cuu Secretario Estado cha uvi chaha, ñivi cha cua cati ra cuu Xini chi ñuhun Ñucohyo cua cati yoo cua cuiso tiñu;
III. Cua tiso tiñu ñivi, soco iyo chi cha cua cuhva ñivi cha iyo cuenda Senado ndatu cha cua cuu chi, tacan ni chi ñivi cha cahan cuenda iin ñuhun inca ñuhun chi ñivi cha cuu cónsul chi ñivi cha ndiso tiñu cuenda Hacienda chi ndihi ca ñivi cha iyo cuenda cha cuu cha sacato tiñu chi ñivi ta cua cha cuu radiu a tele a ndaa inca cha sacoto chi ñivi a cha cuenda ñuhun a cha cuu cuenda xuhun;
IV. Ñivi cha iyo cuenda Senado iyo chi cha cua cuhva ndatu, ta cua tiso tiñu chi ñivi cha cua cuu Coronel chi ndihi ca ñivi cha cua cuu xini chi sandadu chi cuenda Armada y Fuerza Aérea Nacionales cha iyo tichi ñuhun ya;
V. Cua tiso tiñu chi ra ta ra chi ndatu ra cuu Senador ch ira cuu Xini cuenda ra sandadu chi ndihi cha ra cuu xini cuenda chi ch ira sandadu cha tachi chi avión chi ñivi cha satiñu cuenda un nducuiti xuhun cha tiahvi ndihi ñivi ñuhun Ñucohyo;Cua tiso tiñu ch ira cua cuu Xini cuenda ra sandadu ch ira tati chi avión cuhva cha cahan ley.
VI. Cua coo cha vaha cha ña cua nduyuhvi cuni ndihi ñivi cuhva cha cati ley ta cua ndoo chi tichi ndaha ra ndaca ñahan ñuhun Ñucohyo cha cua cuatiñu ñi cha cuu chi ra Sandadu (Ejército), chi ra chica nu Tañuhun (Armada), chi ra chica chi Avioon, cha cua cuhva cha vaha tichi ñuhun ya ta iti chata chi.
VII. Cua cuhva tiñu cha cua cumi tiñu nini cahnu ñuhun Ñucohyo cuhva cha cati fraccioon IV artiiculo 76.
VIII. Tu cha cua canda cuati cuenda sivi ñuhun Ñucohyo cuhva cha cua cati vehe nu nducuiti ta sacuaha ta tisovaha ley ta nduvi nuun ra ta ra cuenda ñuhun Ñucohyo.
IX. Cha cua tihi ñivi chi ñi nu cua nacachi tiñu chi ñivi cha cua Fiscal General ñuhun Ñucohyo a cua nducu ñi cuhva cha cua sama ñivi can cuhva cha cati Artiiculo 102, un cuu chi Apartado A, cha ndaa tichi Constitución ya;
X. Cha cua ndehe tiñu cha cua savaha ñivi cha vaha chi ñuhun ñi chi inca ñivi inca ñuhun, ta cua nduvi nuun ra cumi tiñu cha cua ndehe ra cuhva cha iyo ñuhun un ndaca ñahan ra, tacan ni cha cua sandihi ra a cua xico tuhun ra a cha cua casi nuun ra, a cha cua sama ra, a cua tiso vaha ra tiñu, a cha cua savaha ra cha iyo vaha tahan maan ta cua tiso vaha tiñu tu cuenda ndihi tiñu can, ta ndehe ñivi cha iyo cuenda Senado chi. Ta ra iyo cuenda Poder Ejecutivo cua savaha cuenda ndihi tiñu can ta cuhva cha iyo chi cha cua cuinu chi, ta chehe iyo chi cha cua cuu chi: cha cua ndehe maan iin iin ñuun cuhva cha cua cundaca ñahan ñi ñuun ñi; cha ña cua tihi inca ñivi chi ñi; cha cua tiso vaha tiñu iincha cahan yuhu ñivi; cuenda ñivi cha xaan cuni ndehe chi iin ñuhun; inuun cua sacuinu tiñu ndihi cha cuiti cha iyo chi iin iin ñuhun; cha cua tindee ñivi inca ñuhun cuhva cha cua quee iin ñuhun iti nuun; cha cua tayahvi tiñu, cha cua cumi a cua sacuenda tiñu chi cha cua cahan tiñu cuenda ndihi cha cuiti cha iyo chi ndihi ñivi, ta cua nducu ndee tiñu cha cua coo cha taxin ta n aña cua coo yuhvi xaan ñivi niniin cahnu ñuhun;
XI. Cua sacuiti ñi chi ra iyo vehe nu nducuiti ta sacuaha ta tisovaha ley ta nduvi nuun ra ta ra cuenda ñuhun Ñucohyo inca hora cuhva cha cua cati ñivi cha ndehe tiñu can.
XII. Cua tindee tiñu chi ra savaha cha cuiti cuhva cha chica tiñu cha ndacu ra ta ra.
XIII. Cua coo nu nuna ndihi yuhu tañuhun ta cua coo nu cua ndehe tiñu a iyo ndatu chi ndihi ndatiñu cha quee inca chiyo a cha cua cuhun ndatiñu ñuhun ya inca chiyo, yuhu tañuhun cua coo chi ta nu cuu chi raya iin ñuhun ta inca ñuhun ta cua ndehe tiñu ndaa cua ndoo chi coo chi.
XIV. Cuhva tiñu ndactu cha cua cuhun ñivi cha cha ndoo vecaa cha iyo cuati ñi soco cuhva cha cua cati ley cuu chi ta ñivi cha cha cua ndoo vecaa cuenda iin cuati cha savaha ñi tichi ñuhun Ñucohyo;
XV. Cua cuhva tiñu cha cua cusii ini ta cua coo vaha ñi iin tiempu ni cuhva cha tisovaha ley cha tahan chi chi ñivi cha nanihin iin cha nanihin chi ñivi cha sanandacu iin cha sanandacu a tisovaha vaha iin ndatiñu cha cuenda cha cua savaha tiñu iin cha cua savaha ñi.
XVI. Ta tu cha vehe nu iyo ra cuu Senador ta ra ta ñavi hora ndatuhun ra ta ra cuu chi, maa ra cuu Xini chi ñuhun Ñucohyo cua cuu tiso maa ra chi ñivi can cuhva cha cahan fraccioon III, IV chi IX, cuhva cha cua cati ñi ndehe tiñu can;
XVII. Ndaa hora cuu ni cuu cua quihin tiñu chi iin ra cuu cumi tiñu cha ni nduinuun chi ituhun a chi uvi uni partido cha iyo cuenda cha cuu Congreso de la Unión.
Ndihi ra cumi tiñu ta ra iyo chi cha cua nduvi nuun ra ta ra cha cua tiso vaha ra ta ra iin tiñu, tacan ni ndihi ca programa cha iyo, ta iyo chi cha cua ndehe ra cuu cuenda Camara Senadores chi ta tuvi ra ta ra iyo chi cha cua cati tu cha vaha chi ta sa cua quee chi. Cha cua nduvi nuun ñivi ta sa cua ndehe ñi cuhva cha cua tiso vaha ñi tiñu.
XVIII. Cua ndehe tiñu cuhva cha cahan ñivi cha iyo cuenda Senado cuhva cha cua tiso tiñu chi ñivi cha cua cuu Ministro cha cuenda Suprema Corte de Justicia, ta cua coo vaha tutu ñi, tacan ni tutu cuhva cha cua quee ñi cha cua cuhva cha cuu Senado nu indi ñi ndatu chihin ñi;
XIX. Cuenda cha cua tiso tiñu chi ñivi cha cua cuiso tiñu cha cua cumi ñi chan a ña cua coo yuhv ñivi cuhva cha cati Artiiculo 6o. cha ndaa tichi Constitución ya cha ni savaha ñivi cha iyo cuenda Senado cha iyo tichi ñuhun Ñucohyo, ta cua cuu chi cuhva cha cati ley cha ndaa tichi Constitución ya;
XX. Ta ndihi ca tiñu cha cahan cachi Ley cahnu ya.