El mixteco del oeste de la costa, autodenominado como tu’un savi, es una variante del mixteco, que a su vez es parte de la familia lingüística del Oto-mangue.

TIÑU CHA IYO CUENDA ÑUHUN ÑUCOHYO

Cha cuu cha ndicha 5 febrero cuiya 1917
Chehe cuu tuhun cha sandihi sama ta quee chi DOF 27-05- 2015

Titulo xihna cuii

Capitulo 1

Cha cuiti cha iyo chi ñivi cha cua coo vaha ñi ta ñahni cha yuhvi ñi

Artiiculo 21. Maan ra cuu Ministerio publico chi ra policia iyo chi cua nducu tuhun ta cua nanducu ra ñaan cuati cuu chi, ta cua savaha ra ta ra chi cuhva cha iyo tiñu cha ndaca ñahan chihin ra ta ra.

Ra cuu cuenda Ministerio publico iyo chi cha cua ndehe ra ta ra tiñu can. Ta ley cua cati ndaa cha cua cuu cua cunaan ñivi nuun ra cumi tiñu ñuun.

Ta tu cua tiso tiñu cuhva cha cua tachi tuni tiñu chi ñivi, a cua sama chi ta tiempu cha cua ndunahan chi ndicha cuii ra cuu cumi tiñu cua cuu savaha chi.

Ta maan ra ta ra iyo cha nuna cha cua canihin ra a cua satiahvi ra cuhva cha iyo tiñu cuenda ra cumi tiñu chi ra cuu policía, ta ndicha cuii cua satiahvi tiñu, ta tihi nuun tiñu chi ñivi can oco chahun inu hora vecaa a cua satiñu ñi cuenda ñuun ndihi hora can; ta tu ña cua tiahvi maan ñivi can chi maan multa can oco chahun uni hora.

Ta tu cha chi iin ra satiñu iin tiñu ninu ña cua cuu satiahvi tiñu chi ñi cha cuaha xaan coto ñavi ca cha sacanaan ñi iin nduvi, tu cha ñavi cuhva cha cati tiñu can cuu chi.

Tatu ñivi cha ña satiahvi cuu ñi ta ni ña cua cuu satiahvi tiñu chi ñi cha cuaha xaan tu cha ñavi cuhva cha sacanaan ñi cuu chi.

Maan ra iyo cuenda Ministerio Publico cua cuu ndehe ra ta ra ndaa cha cuu cha cua savaha ra ta ra cuenda iin cuati, cuhva cha cua cati ley.

Ta cua cuu savaha ra cuenda ra tiso vaha ta sacuaha ley ñuhun ya tu cha cua cuhva ra iyo cuenda Senado ndatu ta cua coto tiñu cuhva cha iyo nu cutuni ndihi ñivi ñuñivi.

Cha cuenda cha cua coo cha vaha chi ñivi ra cuu cumi tiñu iyo chi cha cua ndehe ra cuenda chacan tacan ni ñuhun Ñucohyo chi ñuhun nu iyo yo chi nu cuu Municipiu cha chito cuhva cha iyo chi, cua ndehe ra ta ra cha cua sacuiñi ra ta ra cuati can, ta cuhva cha cua sacuaha tiñu chi ta cuhva cha cua sacuinu tiñu chi, tacan ni cuhva cha iyo chi cha cua satiahvi tiñu uxu xuhun chi ñivi cha ndacu cuati cuhva cha cati ley, ta cuhva cha cahan ley cahnu ya. Ta ndihi vehe cha iyo ra cuu toho cua savaha ra ta ra chi cuhva cha ndicha chi, cuhva cha cuu chi ta chi cha quii ta chi cha vaha cuhva cha sacuaha ra ta ra, chi cha cuiti iyo ra ta ra ta cua tayahvi ra ta ra cha cuiti cha iyo chi ñivi cuhva cha cahan ley cahnu ya.

Ndihi vehe cha sacuenda chi ñivi cua cuu chi chi ndihi ñivi ta cua coo chi iin cha cuiti ta cua satiñu vaha ñi. Ñivi iyo cuenda Ministerio Puublico chi vehe cuenda ra policiia ndihi uni cuenda ra cumi tiñu iyo chi cha cua nduvi nuun ta cua sacuinu ñi cuhva cha cua coo vaha ndihi ñivi, chi nu iyo ñi Vehe ñi chi nu iyo ñivi cha cumi cha cua cuhva cha vii chi ndihi ñivi, ta iyo chi cha cua coo chehe chi ñi:

a) Cuhva cha cua coo vaha tiñu ya ta xuhun cha quihvi chi cuhva cha tiso vaha ñi chi ñi ta cuhva cha cua ndunahan chi ta cuhva cha cua quee vaha chi chi ndihi cha cua cahan vaha ñivi cuenda chi ta cuhva cha cua coo tutu ñivi cha cua quihvi ican cha cua cuu ñi ñivi cua cumi. Cuhva cha cua coo chi ta cuhva cha cua cuahnu tiñu ya ñuhun Ñucohyo iyo chi cha cua ndehe chi chi ñuun Ñucohyo chi ndihi ca ñuun chi ndihi nu cuu chi municipio iin iin nu tahan chi ñi.

b) Nu iyo ñivi cha ndehe a sacuenda ndihi cuhva cha ndacu ñivi cuati chi ndihi ñivi cha iyo vehe cuenda cha sacuenda chi ñivi. Ni iin ñivi tucu ña cua cuu quihvi vehe can ta tu ñahni tutu ñi iyo vaha.

c) Cuhva cua tiso vaha tiñu cuhva cha cua cumi tiñu cha ña cua cuhva tiñu cha cua savaha tiñu cuati.

d) Ta cuhva cha cua tindee tahan ndihi ñuun nu cua sanihin tiñu a vaha cuahan chi cha ña cua coo xaan ca cuati tacan ni ndihi vehe cha iyo cuenda cha cua sacuenda ñi nu ñuhun Ñucohyo ya.

e) Ndihi xuhun cha tindee tiñu chi cuenda cha cua cumi tiñu nu ñuhun ya chi niniin cahnu cua cuhva tiñu chi chi vehe nu iyo ñivi cha cumi chi nu cuu municipio cha tahan chi nu iyo ñivi cha cumi.