U ALMEJEN NOJ A’ALMAJT’AANIL U MÚUCH’ PÉETLU’UMILO’OB MÉXICO
Noj a’almajt’aan ts’áaba’an ojéeltbil tu Jala’ach Tsaalajil Nojlu’um tu 5 k’iinil u winalil febreero tu ja’abil 1917
U ts’ook jelbesajil ts’a’aba’an k’ajóoltbil DOF 27-05-2015
U Jo’op’éel Jo’olts’íib
Ti’ U Péetlu’umilo’ob Nojlu’um Yéetel Ti’ Distrito Federal
U 117 Jatsts’íibil: Péetlu’umo’obe’ ma’ táan u béeytal tu yo’olal mixba’al:
I. U meentiko’ob much’báajil, nojk’axt’aan wáaj u much’ik almejen mola’ayilo’ob yéetel uláak’ Péetlu’um mix yéetel wa yéetel nojtáanxel nojlu’umilo’ob.
II. Luk’sa’an.
III. U ts’akúunta’al taak’in, u jóok’siko’ob taak’in, ts’alabts’íib mix papel sellado.
IV. U ts’áajiko’ob u bo’olilo’ob tu yo’olal u máan máako’ob wa ba’alo’ob ich u lu’umilo’obo’.
V. U náapul wa ma’ u náapul wet’iko’ob wa u ts’áajiko’ob u bo’olil uti’al u yookbal tu lu’umilo’ob, mix u jóok’bal ti’ mix jump’éel kombil ba’alo’obil Nojlu’um wa Táanxelnojlu’umil.
VI. U ts’áajiko’ob u bo’olil u máansbal wáaj u máanal kombil u ba’alilo’ob Nojlu’um wáaj Táanxelnojlu’umil, yéetel patano’ob wáaj páajtalilo’ob ku luk’sa’alo’ob tumen u aduana localo’ob, ku k’a’ana’anchajal u xak’bal wa xíixbal nu’ukulo’ob wa u k’áatbal ju’unilo’ob le kombil ba’alo’obo’.
VII. U beetik wa u p’atik a’almajt’aano’ob wa patan beelbest’aano’ob ku jets’iko’ob yaanal buka’aj patan wa ba’alo’ob (sic DOF 05-02-1917) tu yo’olal tu’ux u taal koombil ba’alo’obil le Nojlu’um wáaj Táanxelnojlu’umil, kex wa jela’anil buka’aj le patanilo’ ku je’ets’a’al tu yo’olal buka’aj ku beeta’al ti’ le kaaja’, wa tu yo’olal ba’alo’ob keettak táanxel tu’uxilo’ob
VIII. Tu náapulil wáaj ma’ tu náapulil u kuch óolalo’ob wáaj p’aaxo’ob yéetel Táanxelnojlu’um Jala’achilo’ob, yéetel múuchkabil wáaj táanxelnojlu’um múuch’kabilo’ob ma’ uti’al kaaji’, wáaj le k’iin k’a’ana’an u bo’ota’alo’ob yéetel Táanxelnojlu’umil taak’in wáaj paachil u Nojlu’umil México.
Péetlu’umo’ob yéetel méek’tankaajo’obe’ ma’ táan u béeytal u ch’a’ajiko’ob kuch óolal wa páaytaak’in wa ma’ uti’al beeta’al u yutsil meyajta’al tu yóok’ol kaaj, tak le ku ch’a’ajiko’ob organismo desentralizado yéetel u kúuchil náajalmeyaj kaaj, je’el bix ku je’ets’el tumen u Jets’k’iinmeyajil A’almajt’aan ti’ jump’éel a’almajt’aan yéetel tu yo’olal le ba’alo’obo’ yéetel tak tu yo’olal buka’aj p’aaxo’ob ku jets’bil u xu’upul ja’abmanja’ab. Noj Jala’acho’obe’ yaan u ts’áajiko’ob k’aj óoltbil u meyaj lekéen u k’ubo’ob bix u meyajtiko’ob u taak’inil jala’achil.
U molayil diputado’ob péetlu’umo’obe’, le kéen yéeypajak yéetel u ka’ap’éel óoxjaatsil diputado’ob ku meyaj te’elo’, ti’al u ya’aliko’ob tak bajux, je’ex bix u kuxtal kaaj, u mokt’antik páay taak’in yéetel ba’ax unaj u beetiko’ob, ba’ale’ táanile’ u pa’ajo’olta’al tu’ux unaj u xu’upul, bajux je’el u béeytal u bo’otike’ yéete, wáa k’a’abete’ , u ts’a’abal ba’ax yéetel u béeytal u bo’ota’ale’ wáa u je’ets’el bix kéen úuchuk u bo’olil.
Yo’olal ma’ u taasik loobil le ba’ax ts’o’ok u tsola’alo’, le Péetlu’umo’ob yéetel le Méek’tankaajo’ob je’el u béeytal u beetiko’ob mokt’aan ti’al u beetiko’ob ba’ax k’a’abet ti’ob tu séeba’anile’, unaj ma’ u máan u ya’abil jets’a’an yéetel bix ku k’ubbil je’el bix u jetsmil u noj a’almajt’aanil u Nojbéeytalil a’almajil. Le ba’ax unaj u beeta’al u séeba’anile’, unaj u bo’ota’al ma’ u máan óoxp’éel wi’inal ma’ ts’o’okok u meyaj le jala’acho’ yéetel ma’ tu béeytal u ka’a beeta’al mokt’aanil ichil u ts’ook óoxp’éel wi’inalo’obo’.
IX. U ts’áajiko’ob u patanil náajal, u mu’uch’ul wáaj u koono’ol k’úuts ma’ tu k’ab, jela’an wáaj maanal ti’ u ko’ojil ti’ le jets’a’an tumen U Múuch’ Mola’ayil México.
U Múuch’ Mola’ayil México yéetel u Péetlu’umilo’ob Jatsk’iinmeyajil A’almajt’aane’, tu jaajil, A’almajt’aano’ob uti’al u xu’ulsa’al káaltalil.