U ALMEJEN NOJ A’ALMAJT’AANIL U MÚUCH’ PÉETLU’UMILO’OB MÉXICO
Noj a’almajt’aan ts’áaba’an ojéeltbil tu Jala’ach Tsaalajil Nojlu’um tu 5 k’iinil u winalil febreero tu ja’abil 1917
U ts’ook jelbesajil ts’a’aba’an k’ajóoltbil DOF 27-05-2015
Óoxjo’olts’íib
Péets’el III
Tu Yóok’olal U Nojbéeytalil Noj Jala’ach
U 84 Jatsts’íibil. Wa ku p’áatal mina’an u Noj jala’achil Nojlu’um, wáaj le Noj Mola'ay ku ts’áajik juntúul u jeel wáaj le u yaanal Noj Jala'ach, k’a’ana’an u yúuchul ma’ u jach xáantal 60 u p’éelel k’iin, u No'ojk'abil Noj Jala'achile’ yaan u k'am óoltik u nojochil u téek kuuchil U Nojpáajtalil Jala'achil. Ti’ le je’ela’ ma’ u béeytal u Je’ets'el ti’ u II, III, yéetel VI u jatsabil ti’ 82 le jáatsts’íib ti’ le a’almajt’aana’.
Le máax ku k’amik u téek kuuchil Jo'olpóopile’ ma’ u béeytal u tselik wáaj u ts’áajik u Nojoch Jo'olpóopil México wáaj ma’ u ts’a’abal u páajtalil tumen u U Mola'ayil Jets' A'almajt'aano'ob bey xane’ yaan u k’ubik ti’ u Múuch' Mola'ayil Méxicoe’ jump’éel u tsolts'íibil meyajilo’ob ma’ u chukik 10 u p’éelel k’iin, yaan u xo’okol p’el u ts’o’okol u kuuch.
Wáaj ku p’áatal mina’an u Noj jala’achil Nojlu’um ichil u yáax ka’ap’éel ja’ab ti’ le jatsk’iin kuuchilo’, wáaj táan u múuch’meyaj le u Múuch' Mola'ayil México, yéetel le múul meyaj u meentikubáaj tu séeba’anil yéetel u jach u p’íitile’ ka’ajaats ti’ óoxjaats ti’ tuláakal u máakilo’ob ti’ jujunp’éel mola’ayilo’obe’, yaan u táakpajal ichil U Múuch'kabil Yéeybal yéetel u ts’áaik juntúul u Jeel Noj Jala’ach, yéetel ta’aka’an xak’alch’a’at’aan yéetel maanal ti’ chúumuk u yéeybalil; je’el bix u ya’alik u Ya'almajt'aanil Noj mola’ay. Le láayli’ Noj Mola’ayo’ yaan u jóok’sik, ich le lajump’éel k’iin ts’o’ok u ts’a’abal le U Jeel noj Jala’acho’, le páayt’aano’ uti’al u yéeya’al le noj jala’ach kun ts’o’oksik le jatsk’iin kuuch k’a’ana’ano’; k’a’ana’an u yantal ich u k’iinil u jóok’sa’al le páayt’aano’ yéetel le ku je’ets’el uti’al u jaajkuunsa’al le yéeybalo’, jump’éel jatsk’iin u p’íitile’ wukp’éel winal, yéetel u ya’abile’ tak bolomp’éel wíinal. Le Noj jala’ach yéeya’ano’ ku káajal u meyajtik u kuuch yéetel ku K'amkucht'aan tu tan Noj Mola'ay wukp’éel k’iin p’el u ts’o’okol u meyajil yéeytambal.
Wáaj le Nojmo’alay ma’ táan u múuch’meyaje’, u Masabk'iin Mola'aye’ yaan u séeb páayt’antik le jump’éel Múuch'meyaj kun téek k'a'abetchajal, uti’al u táakpajal ichil u Múuch'kabil Yéeybal, uti’al ka ts’a’abak tumen juntúul u Jeel Noj Jala’ach yéetel ka u jóok’s u páayt’aanil yéeybal noj jala’ach je’ebix jets’a’an ti’ le Xóot'ts'íib ts’o’ok umáano’.
Wáaj ku p’áatal mina’an u Noj jala’achil Nojlu’um, ku yúuchul ich u ts’ook kamp’éel ja’ab ti’ le jatsk’iin kuuchilo’, wáaj táan u múuch’meyaj le u Múuch' Mola'ayil Méxicoe’, ku ts’áajik juntúul u Jeel wáaj le u yaanal Noj Jala'ach uti’al u ts’o’oksik le jatsk’iin kuuch k’a’ana’ano’, ka'alikil u beeta'al tu beel, u láayli’ Beelankilmeyaj je’el bix u meyaj u Jeel wáaj le U yaanal Noj Jala'acho’.
Wa le Nojmo’alay ma’ u much’a’ane’, u Masabk'iin Mola'aye’ yaan u séeb páayt’antik ti’ jump’éel Múuch'meyaj kun téek k'a'abetchajal, uti’al u táakpajal ichil u Múuch'kabil Yéeybal, uti’al ka ts’aabak tumen juntúul u Jeel Noj Jala’ach, ka'alikil u beeta'al tu beel, u láayli’ beelankilmeyaj je’el bix u meyaj u Jeel wáaj le u yaanal Noj Jala'acho’.