El tseltal es parte de la familia lingüística del maya y tiene diversas variantes, las cuales se autodenominan: bats’il k’op (del occidente), bats’il k’op (del norte), bats’il k’op ...

SJUNIL MUK’UL MANTALIL TA SPAMAL SLUM SK’INAL MEJIKO

Muk’ ul Mantalil la yich’ pukel ta a’ yel ta Diario Oficial de la Federacion ta jo’ eb yu’ un ferbrero ta ya’ wilal 1917
Slajib Mantalil jun pukbil ta a’ yel ta DOF27-05-2015

Yoxebal sjol sbiil

Xcha’tenel

Stulanil Stsobil jtsob jteklum sok stalel te awalil

Xchan xajt’al

Ta swenta Joyob Abatinel

Waxaklajuneb xchanwinik mantal. Te binti sjalalil ya xkuxel yot’anik yu’un Snail muk’ tsoble ta Junax yame sk’an ayuk jtuluk joyob J-abatinel te chajpo sbaik ta juklajuneb xchawinik ta jtul yan te balun lajun tule jaikme te Jchapmantaliltike sok waxuklajun jtul Muk’ chajpmantalietik, te ay ta swenta snak’anel le ta Snail Muk’ul chajpmantaliletik nojpolme slajinel spasel te sk’alal ya xkot’ ta chajpachap. Yu’un nabil sba’ ta tulutul le ta snail chajpmantaliletik swenta yak’el ta ilel, ja’ik nix sjotak’ ta spasel, yu’un tul smak’el jun cheb k’aal.

Te Joyob Abatinel, ayme ta swenta stael yalbel sk’oplal te Muk’ul mantalil, ay yu’un te yantikxan:

I. Ya yak’ ta majanel xk’uxul yot’an swenta stuuntesel yu’un Kanan yu’un stsobil tsob jtejklum ja yayantabe te waklajuneb xchan winik tsob mantal ta xchan tsalal,

II. Yich’el, jich bit’il, stsak’el ta stoyel sk’ab yu’un te Muk’ul ajwalil Spamal slum sk’inal mejiko;

III. Xchajpanel k’op a’yejetik ay ta swenta stsakel k’alal kechel muk’ul tsoblej yu’un diputadoetik, te ach’ k’op a’yejetik ya x-och ta mantalil, te ya stikon ochel muk’ul ajwalil ta stojol cámara te patil ya xbajt stojolik mach’a yich’o ya’tel ta yilel te tsajbil te ja’nix ay ta swentaik yu’un me jich ya xchajpa ta oratiknax te k’alal jujun belta tsobleje.

IV. Sna’el te me jich mak ja’ sk’op muk’ul awalil, te snail muk’ul tsobleje yame spukbey sk’oplal mak ja’ te k’alal stsobo sbaik te ajwaliletike, ja’ yu’un ya me sk’an k’axem ta olil ya xch’uunik te mach’atik ayik ta tsobleje. Te spukel june teyme ya yak’ ta na’el sk’oplal binti swentailuk te muk’ul tsoblej te maba ak’ bil sk’aale. Te spukbeyel sk’oplal june ya xlok’tel ta banti Congreso General ta swenta xchiknajtesel mach’a ya yich’ ya’tel ta tsael ajwaliletik sok tuuneletik sok ya me snajkanik mach’a ya xjil ta jolol yu’un me jich’ ya yich’ ch’uunel te bayel ya xk’otik ta tsobleje.

V. Ya xtup’.

VI. Yak’beyel oxwinik joch k’aal yu’un ya stak’ xch’ay sbaj te muk’ul ajwalil ta Méjiko;

VII. Te muk’ul ajwalile yame stak’ xcha’ yak’bey ya’tel mach’atik ya xk’uxin k’ejel yantik lumetik sok a’teletik ta Hacienda, a’teletik ta snail chajpajibaletik te mach’a ya xchajpanbey sk'oplal ta swenta k’ajk’, niwaktik kananetik sok yantik mu’k’ul a’teletik, soltaroetik, jich bit’il albil sk’oplal ta sjunil mantaliletik, sok

VIII. Xchajpanel te sk’anobil stojil te yuunuk ya yakbey yil te stojol pasmantaliletik.