El mixteco del oeste de la costa, autodenominado como tu’un savi, es una variante del mixteco, que a su vez es parte de la familia lingüística del Oto-mangue.

TIÑU CHA IYO CUENDA ÑUHUN ÑUCOHYO

Cha cuu cha ndicha 5 febrero cuiya 1917
Chehe cuu tuhun cha sandihi sama ta quee chi DOF 27-05- 2015

Tiitulo Ucha

Cha cahan na cua tiso tiñu cuenda ndihi chi

Artiiculo 134. Ndihi xuhun iyo cuenda cha ndacañahan Ñuhun Ñucohyo, ta iin iin Ñuhun, ta tichi ndihi municipiu, ta tichi ñuun Ñucohyo ta ndihi cuhva iyo cha ndacañahan tichi ñuun can, cua satiñu tiñu cuenda chi iin cha vaha ndicha, ta chi cuenda ni cua ndehe tiñu cuenda xuhun, ta iin cha cachi cachi ta ña cua suhu tiñu xuhun can, vati tacan cua queta tiñu cuhva cha ni quee xuhun can cuhva cua satiñu chi.

Ta ndihi cuhva cha cua quichi quee vaha tiñu cuenda xuhun can, ñivi chito vaha ta satiñu ñi ican cue ndehe cuhva cha cuahan satiñu chi, cua savaha maan ra ndacañahan ñuhun Ñucohyo, ta iin iin Ñuhun, ta tichi ñuun Ñucohyo, vati tacan cua savaha tiñu cuenda xuhun can cha cua quihvi chi nuu tutu chinu cuenda cha cua cuatiñu ñuun chihin chi, cuhva cha cahan paarrafo iti chata ihya. Ta ña cua saña tiñu cha ña cua savaha cuhva cahan artiiculo 74, fraccioon VI ta 79.

Ndihi cha cua nducu tiñu, a cua tiahvi tiñu cuenda chi, a ñaan ndihi ndatiñu chaha ñivi, a ñaan ndihi tiñu cha savaha ñivi ta cua cahan tiñu chihin ñi cha cua satiñu ñi, cua quee tiñu can nuu ñivi ñuun, vati ñi cuu savaha tiñu can cua cuhun ñi ta cua cundaca ñi tichi iin sobre tutu cha cahan cuhva cha chito ñi tiñu can, ta cua nuna tiñu chi iti nuun ndihi ñivi, vati cua ndehe ra ndacañahan ndaa cha vaha ca, ta yoso yahvi chi, ta cuhva cha vaha cua cuinu chi, ta cuhva cha cua tihi tiñu xuhun cuenda chi, ta ndihi ca cha nda ica cua ndehe tiñu.

Ta cuenda ndatu a tiñu cahan paarrafo iti chata ihya ñavaha iyo chi tu ña cua quee vaha chi cuhva cha chica tiñu, maan ley cua cati yoso cua coo tiñu cha cua quechaha chi, ta cuhva cha cua cunu tiñu can, ta ndihi regla a ñaan ndihi cha chica tiñu cha cua savaha tiñu, ta chi cuenda cua coo cuhva cha cua satiñu xuhun cuenda chi, iin cha vaha ndicha, iin cha inuun ta iin cha ndicha vati tacan cua quee vaha tiñu cuhva cha ndaca ra ndacañahan can.

Cuhva cha cua satiñu tiñu chi xuhun iyo cuenda cha ndacañahan ñuhun Ñucohyo iin iin Ñuhun iyo tichi chi, ta ndihi cha cuu municipiu, ta tichi Ñuun Ñucohyo ta ndihi cuhva cha ndacañahan tichi ñuun can, cua savaha tiñu cuhva cha cahan chi tichi artiiculo ihya. Ta cha cua ndehe tiñu a quee vaha tiñu cuhva cha satiñu xuhun can, maan ra chito vaha cuhva cha iyo tiñu can cua ndehe chi cua savaha ra ndacañahan iin iin Ñuhun, cuhva cha cahan paarrafo uvi tichi artiiculo ya.

Ndihi ñivi satiñu cuenda ñuun cua ndehe ñi cha cua cuinu cuhva cha tiñu ihya ticho Tiitulo Cumi nu tutu Ley Cahnu ihya.

Nihi ñivi satiñu cuenda ñuhun Ñucohyo, ta cuenda iin iin Ñuhun, ta cuenda ndihi municipiu, ta cuenda ñuun Ñucohyo ta ndihi cuhva cha ndacañahan tichi chi, ndihi ni tiempu nda ica cha cua ndehe ñi cuhva cha inuun cua satiñu tiñu cuenda xuhun ñivi ñuun iyo tichi ndaha ñi, ta ña cua cuni ñi nduinuun ñi chi ndihi cuenda nu iyo ñivi nducu tiñu ñuun.

Cha cua coo cha cua coto ndihi ñivi tiñu ñaan cha cuu cuenda ñuun, cha cua sacoto ra ndacañahan cuenda ñuun, ta ndihi cha iyo cha satiñu maan chi, ta ndihi nu iyo ra satiñu cuenda ñuun ta ndaa inca cha satiñu cuenda ndihi nduni catu cuhva cha nadacañahan ñuun, cua coo chi cuhva cha iyo cha satiñu tahan maan chi, cha cua sacoto chi chi ñivi, a cha cua sacuaha chi chi ñivi, a cua sanahan chi cuhva cha cua coo ñi. Ta ñahni cha cua cahan chi sivi a cua cunda itaniñu, a ndusu a ñaan inca seña cha cua cahan cuenda ñivi satiñu cuenda ñuun can.

Ndihi ley, ta ndihi nu tahan chi cha cua savaha tiñu chi, cua savaha ndicha tiñu cha cua sacuinu ti-ñu cuhva cha tichi nduvi tahan paarrafo iti chata ihya, ta cua ndehe tiñu cuhva cha cua cutuni ñivi ña cua sacuinu chi.