El mixteco del oeste de la costa, autodenominado como tu’un savi, es una variante del mixteco, que a su vez es parte de la familia lingüística del Oto-mangue.

TIÑU CHA IYO CUENDA ÑUHUN ÑUCOHYO

Cha cuu cha ndicha 5 febrero cuiya 1917
Chehe cuu tuhun cha sandihi sama ta quee chi DOF 27-05- 2015

Titulo xihna cuii

Capitulo 1

Cha cuiti cha iyo chi ñivi cha cua coo vaha ñi ta ñahni cha yuhvi ñi

Artiiculo 4º. Ndihi ñivi iyo cha cuiti cha cua cachi ñi cha cua savaha cha vaha chi ñi chi iqui cuñu ñi, ta cha vaha iyo chi cha cua cuu chi.

Iyo chi cha cua sacuinu ra cumi tiñu chacan.

Ndihi ñivi iyo cha cuiti chihin ñi cha cua cachi vaha ñi cha vaha ta cua ndehe tiñu chi ñi cha na ña cua cuhvi xaan ñi. Cua sacuinu ra cumi tiñu chi.

Ta ley can cua cati cuhva cha cua coo tiñu ta ndihi cuhva cha tahan chi cha cua ndehe tiñu chi ñivi cuenda cha ña cua cuhvi xaan ñi, ta cua cahan chi cuhva cha cua savaha ra cumi tiñu ndaca ñahan Ñuhun Ñucohyo, ta iin iin ñuhun cha iyo tichi chi cua cahan cuenda cha cua ndehe tiñu chi ñivi cuhvi niniin cahnu nu ndaca ñahan chi (Salubridad Gral.), cuhva cha cahan fraccioon XVI tichi artiiculo 73 nu Tutu ley ya.

Ndihi ñivi iyo cha cuiti chi ñi cha cua coo ñi iin un vaha, tacan cua cuahnu vaha ñi ta cua coo vaha ñi. Ta cua savaha ra cumi tiñu cha cua cuinu cha cuiti ya. Ta ñivi cha cua sandoyo ñuhun a cha cua savaha iin cha ña vaha chi nu iyo ñivi cua ndehe tiñu ñaan cua savaha tiñu chi ñi cuhva cha cahan ley.

Ndihi ñivi iyo cha cuiti cha cua nihin ñi nduta ndoo caa cha cua cuatiñu ñi, ta cua nihin ñi nduta cha chinu ñuhun ñi cha ndoo caa a cha sandundoo tiñu. Cua sacuinu ra cumi tiñu cha cuiti ya, ta ley cua cati yoso cuhva cua cuu chi, ta yoso cuhva cua tindee tiñu, ta cuhva cha cua nihin ñi chi, ta cuhva cha inuun cua cuatiñu ñivi chi, ta cuhva cha cua tindee tiñu cuenda Hídricos cha cuu chi iin cha quihvi chi nduta, ta cua tiso tahan tiñu cuhva cha cua tindee ra cumi tiñu iin iin ñuhun chi iin iin ñuun, tacan ni ndihi ñivi cha cua nihin ñi ndaa cha cuu cha cua nihin ñi.

Ndihi ñivi iyo cha cuiti chi ñi cha cua coo vaha iin vehe cha vii caa, ta ley cua tiso a cua cati ndihi cuhva cha cuu tindee tiñu chi ñivi can ta cua nihin ñi ndihi cha chini ñuhun ñi.

Ndihi ñivi iyo cha cuiti cha cua coo sivi ñi chacan hora cha cacu iyo chi cha cua tava tiñu tutu sivi. Cua savaha ra cumi tiñu chan a cua cuinu cha cuiti ya. Ta ñivi cha satiñu cuenda nu quee tutu sivi iyo chi cha cua cuhva ñi tutu sivi ñivi, ta ña cua satiahvi ñi cuenda chi.

Ndihi cha cua savaha ra cumi tiñu cua savaha ra chi cuhva cha iyo tiñu cuenda ve cuati, ta iyo chi cha cua cuinu ndihi cha cuiti cha iyo chi ve ta ve. Ndihi ve ñahan cuati chi ve rai cuati iyo cha cuiti chi ve ta ve cha cua cachin vaha ve ta cua cuhun ve ta ve nuun dotor chi cha cua savaha ve ta ve chi cuhva cha cua cuahnu vaha ve ta ve. Cua sacuinu tiñu chi cuhva cha cahan tiñu cuenda ve cuati ta ve cha nda ra cuu tiñu ta ra.

Ñivi cha cuu xini chi ñivi a cha sacuenda chi ñi, iyo chi cha cua sacaha ni cuenda ta cua ndaca ñi cha na cua sacuinu tiñu ndihi cha cuiti chi cha vaha cha iyo cuenda ñi.

Ndihi ñivi cha ndaa tiñu ta iyo vaha tutu ñi chi ñivi cha cumi iin tiñu iyo cha cuiti chi ñi cha cua cumi ñi ta cuan daca ñi na cuinu ndihi cha cuiti ya.

Ndihi ñivi iyo cha cuiti chihin ñi cha cuu quihvi ñi tichi cuhva cha sacahnu ñivi, ta cua cuatiñu tahan ñi ndihi cha vaha cuhva cha iyo tiñu cha chaha ra Ndacañahan cuenda chi, tacan ni cha cua savaha ñi cuhva cha iyo cha cuiti chihin ñi cuhva cha sacahnu ñivi. Ta ra Ndacañahan cua ndehe ra savaha ra cha cua coto ñivi cuhva cha iyo ta cuhva cha cua cuahnu ca cuhva cha sacahnu ñivi, ta cua ndehe ra chi ndihi cuhva cha iyo cha sacahnu ñivi chi cuhva cha cahan ñi, ta cua tayahvi ra cuhva cha iyo cha nuna chihin ñi cha cua savaha ñi cuhva cha vachi cha chinituni chi ñi. Maan ley cua cati yoso cua coo cuhva cha cua cuu quihvi ñivi, ta cua savaha ñi a cua canihin ñi ndaa cha cuni maan ñi cua sacahnu ñi.

Ndihi ñivi iyo cha cuiti chihin ñi cha cua savaha ñi ejercicio a cua siqui ndaa cha cuni maan ñi, Ta ra cui tiñu ñuhun ñi iyo chic ha cua cuahan cuenda chi cuhva cha iyo ley cuenda chi.