Óoxjo’olts’íib

Péets’el IV

Tu Yóok’olal U Nojpáajtalil P’is Óolal

U 100 Jatsts’íibil. U Nojlu'um Múuch'kabil Jejeláas P'is Óolalo’obe’ leti' jump’éel u mola’ay U Nojpáajtalil u P'is Óolalil Nojlu'umo’obe’ yaan u yantal ti’ jáalk’abil técnica, kaxan áantaj yéetel uti’al u ts’áajik nu’ukbesajilo’ob.

U Múuch'kabile’ yaan u meenta’al tumen wuktúul máak, ti’ lelo’oba’, juntúule’ leti’ kun u meent u Jo’olpóopil ti’ U Xuul Noj Kúuchilil P'is Óolal, láayli’ xan leti’ kun u jo’olpóopt ti’ le Múuch'kabile’; óoxtúul Múuch'tambalnáal ts’aba’ano’ob tumen u Báankabil u U Xuul Noj Kúuchilil P'is Óolal, yéetel ya’abil, u jach p’íitile’ waxakp’éel yéeybalo’ob ti’ le Noj P'is Óolal yéetel le p’is óolalo’ob; ka’atúul Múuch'tambalnáal ts’aba’ano’ob tumen U Mola'ayil Jets' A'almajt'aano'ob, yéetel juntúule’ tumen u Noj jala’achil Nojlu’um.

Ti’ tuláakal le Múuch'tambalnáalo’obo’ k’a’ana’an u yantal le ba’axo’ob jets’a’an ti’ jatsts’íib 95 ti’ le Noj a’almajt’aana’ yéetel k’a’ana’an bey máako’ob k’aj óola’an tu yóok'olal u ma'alob yéetel u ka'anal meyajo'ob, tsolmeyajil, saj óolalil yéetel tojtsikbe’enil ti’ u meentik u meyajo’ob, ti’ le ku ts’a’abalo’ob tumen U Xuul Noj Kúuchilil P'is Óolalo’, k’a’ana’an xan, u yantal chíimpolil ich u meyajil p’is óolil.

Le Múuch'tambale’ yaan u meyaj ti’ Báankabil wáaj ti’ múuch’kabmeyajilo’ob. Le Báankabilo’ yaan u kaxan nu’ukbesik tu yóok’olal u ts’a’abal kuuch, táakpajal, Ka'ajaajkuunsa’al yéetel u tse’elel Noj Ajp'is Óolalo’ob yéetel p’is óolalo’ob, bey xan tu yóok’olal u jeel ba’alo’ob ku je’ets’el ti’ le a’almajt’aano’.

Le Múuch'tambalnáalo’obo’ jo’op’éel ja’ab kun xáantalo’ob ti’ u kuucho’ob, jujuntúul yaan u k’e’exelo’ob yéetel ma’ táan u béeytal u ka’atéen ts’a’abal uláak’ kuuch ti’ob, chéen u Jo’olpóopil Múuch'tambal ma’ táan u yokol ti’ le je’ela’.

Le Múuch'tambalnáalo’obo’ ma’ táan u táan óoltiko’ob máax ts’áajiko’ob, le meentike’ yaan u meyajo’ob yéetel jáalk’abil beyxan keetkunajil. Ka’alikil u meyajtik u kuucho’obe’, chéen je’el u béeytal u k’e’exelo’obe’ tu yóok’olal le ba’ax jets’a’an ti’ Jo’olts’íib IV ti’ le Noj a’almajt’aana’.

Ti’ le a’almajt’aan ku je’ets’el le chuunts’íibo’ob uti’al u ka’ansa’al yéetel u túumbenkunsa’al le ba’ax u yojel le kuchnáalo’obo’, bey xan uti’al u meenta’al u meyajil p’is óolil, le je’ela’ yaan u belankuunsa’al yéetel u chuunt’aanilo’ob ti’ jach ma’alobil, tojtuukulil, keetkunajil, ka’analmeyajil beyxan jáalk’abil.

Je’el bix jets’a’an ti’ le a’almajt’aano’, le Múuch'tambalo’ yaan u yantal u béeytalil ti’ uti’al u jóok’sik noj mokt’aano’ob uti’al u ma’alob meentik u meyajo’obo’. U Xuul Noj Kúuchilil P'is Óolale’ je’el u béeytal u k’áatik ti’ le Múuch'tambale’ u jóok’sik le noj mokt’aano’ob ku yilik k’a’ana’antako’ob uti’al u kanáanta’al u ma’alob meyajta’al le méek’tanpáajtal nojlu’umo’. U Báankabil U Xuul Noj Kúuchilil P'is Óolal je’el xan u béeytal u xak’altik yéetel, lekéen k’a’ana’anchajake’, u walk’esik le ba’alo’ob ts’o’ok u éejentik le Múuch'tambalo’ yéetel u ya’abil ti’ u p’íitile’ waxakp’éel yéeybalo’ob. Ti’ le a’almajt’aan yaan u je’ets’el bix yéetel tsolbeelankil k’a’ana’an uti’al u meyajta’al le béeytalilo’obo’.

U jets’t’aanilo’ob u Múuch'tambale’ bey ku p’a’atalo’ob yéetel ma’ táan u k’e’exelo’obo’, le meentike’, ma’ táan u meenta’al uláak’ p’is óolil wáaj uláak’ ba’al, tu yóok’olal le je’elo’oba’, ja’ali’ chéen wa le ku meenta’al tu yóok’olal u ts’a’abal kuuch, táakpajalil, u ka’ajaajkuunsa’al yéetel u k’e’exel Noj Ajp'is Óolalo’ob yéetel p’is óolalo’ob, le je’elo’oba’ je’el u béeytal u xak’alta’alo’ob tumen U Xuul Noj Kúuchilil P'is Óolal, chéen uti’al u yila’al wa meenta’ano’ob je’el bix jets’a’an ti’ le belbest’aano’ob jets’a’ano’ob ti’ le tsol a'almajt'aanil k’a’ana’ano’.

U Xuul Noj Kúuchilil P'is Óolal way Méxicoe’ yaan u meentik u pa’atuukulil taak’in ku ts’o’okole’ u Múuch'tambale’ yaan u meentik uti’al uláak’ jaatso’ ti’ U Nojpáajtalil u P'is Óolalil Nojlu'um, yéetel mix jump’éel k’aasil ti’ le jets’a’an ti’ wukxóot’ts’íib ti’ u 99 jatsts’íibil le Noj a’almajt’aana’. U pa’atuukulil taak’ino’ob meenta’an beyo’ yaan u túuxta’alo’ob tumen u Jo’olpóopil U Xuul Noj Kúuchilil P'is Óolal uti’al u yoksa’al ti’ u pa’ajo’olil U Pa'atuukulil u Xuptaak'in u Múuch’ péetlu’umilo’ob México. U tsolmeyajta’al U Xuul Noj Kúuchilil P'is Óolale’ yaan u meenta’al tumen u Jo’olpóopil.