El zapoteco de la planicie costera, variante del zapoteco y parte de la familia lingüística del Oto-mangue, es hablado por 66,893 personas ubicadas en el estado de Oaxaca, en los municipios ...

GUI’CHI’RO’ BIA’RA RIAPA’ XQUENDA CA BINNI NABEZÁ NDAANI’ GUIDXI RO’ ZAGUITA (MEXICU)

Gui’ chi’ ro’ bia’ ni gucua’ lugui’ chi’ ro’ xti’ Guidxi ro’ lu5 xi beu febrero iza 1917
Ra bidxaa diidxa’ ne gucua’ lu DOF 27-05-2015

Diidxa’ Guionna

Diidxa’ Ni Riree Chu De Xti’ Diidxa’ Ii

Xtipa’ Xti’ Ca Xaique Ni Ruzuhua Lu Xtiidxa’ Binni Guidxi

Nirú do’ ndaga diidxa’

Dxiiña’ ra ribii binni guidxi tu gaca xaique ni ruzuhua lu xtiidxa’ ca’

Ndaga 55. Pa nuu tuuxa binni gacaladxi gaca xaique ni ruzuhua lu xtiidxa’ guidxi ni rabi cabe diputadu ca la?, naquiiñe gapabe guirá ni ca xaguete ri’:

I. Naquiiñe gacabe binni huanisi ne gale be ndaani’ guidxi ro’ zaguita (mexicu), ne gacabe binni nuu xpiani;

II. Dxi chiguzee cabe lu gui’chi’ ra chindi binni xaique que la?, naquiiñe gapabe gannde ne ti iza;

III. Naquiiñe gacabe de ndaani’ guidxi ra chindi cabe xaique o naquiiñe cueza be jma de xhoopa beu ndaani’ guidxi que, ante cui cabe xaique guidxi.

Ti ganda ica lá tuuxa lu gui’chi’ ra chindi cabe binni ti ganda quite’ de diputadu, de ca binni ni que rucaa riidxi binni che chi guzee lu xqui’chi’, naquiiñe gaca cabe de ndaani’ xiixa guidxi huiini xti’ zaguita (mexicu), ra chindi’ cabe xaique ca, ne guihuini dxandi’ nabeeza be ndaani’ de xhoopa beu ndaani’ guidxi ca.

Ne que zuni di tuuxa guenda vecinu pa laabe gacabe tuuxa xaique guidxi.

IV. Que chi gaca di be dxu’ soldadu ne que chi gaca di be xaique xti’ ca dxu’, ra chin di cabe xaique guidxi que, lu chonna beu ra gaca ca dxiiña’ xti’ guenda ribi xaique guidxi.

V. Quechi gaca di be tuuxa xaique ne que chi guni dibe xiixa dxiiña’ ni bidii gui’chi’ ro’ bia’ ri laabe gúni be, ne pa racalaadxibe quite ti ganda gacabe xaique guidxi la?, naquiiñe gusaanabe xiiña’ be chonna beura gaca ca dxiiña’ xti’ guenda ribi xaique guidxi.

Qué chi gacadibe xaique diidxa’ do’ bia’ xti’ xiixa yoo ro’ ra riree xiaa donda, ni gacabe xaique diidxa’ do’ bia’, ninca xaique xaique ni runi dxiiña’ ndaani’ yoo ro’ ni lá’ Tribunal Electoral ninca xaique ni rudii diidxa’ ndaani’ ro’ ni bite ri’, o gunibe dxiiña’ ndaanini zandaca gueda gacabeni paxa laabe bireebe lu dxiiña’ que lu chonna izá de ra chindicabe binni que.

Ca xaique guidxi casi ca Gobernador o xaique xti’ guidxi ro zaguita(mexicu), que sanda di quite ca’ ti ganda gacaca’ xaique guidxi, pa nuu ca’ lu xiiña’ ca’ o neca gusaanaca’ dxiiña’ ni napa ca’.

Ca xaique ni runi xiiña’ ca xaique guidxi ro’, ne ca xaique xti’ ca xaique diidxa’ bia’ xti’ guidxi huiini ne guidxi ro’ ne ca xaique xti’ ca guidxi huala’dxi’ la?, que zanda di’ cui cabe laaca ti ganda quite’ casi xti’ xaique xti’ xquidxi ca’ pa que gusaanaca’ dxiiña’ ni cayuuni ca que lu chonna beu ante guzulu ca dxiiña’ ra ribi cabe xaique guidxi;

VI. Que chi gaca di be xaique xti’ xiixa yuudu’, ne.

VII. Que zanda di’ gaca cabe ni pa nuu cabe lu ca dxiiña’ ni ná ndaga 59 xti’ gui’chi’ ro’ bia’ ri’.