U Yáax Jo’Olts’Íibil

Péets’el IV

Tu Yóok’olal U Lu’unkabilo’ob México

U 35 Jatsts’íibil. U páajtalilo’ob lu’unkabile’:

I. U yéeyiko’ob u jala’achilo’ob ti’ yéeytambalo’ob tu táankaaj;

II. U béeytal u yéeya’alo’ob uti’al tuláakal kuuch ti’ yéeytambal tu táan kaaj, yéetel le ba’axo’ob jets’a’ano’ob ti’ le a’almajt’aano’obo’. U páajtalil u k’áata’al ka tsolts’íibta’ak máax taak u báaxale’ u meyaj almejen mola’ayil yéetel u meyaj lu’unkabilo’ob u k’áatiko’ob ka tsolts’íibta’ak chéen tu juunal yéetel k’a’abet u chíimpooltiko’ob ba’ax ku k’áata’al, bix kun beetbil yéetel le ts’okt’aanilo’ob ku jéets’el tumen le a’almajilo’;

III. U much’ikubáaj tu juunal yéetel jáalk’abil uti’al u táakpajal yéetel jets’ óolal ti’ u almejenil Nojlu’um.

IV. U ch’a’ik u ts’oonil K’atun wáaj ti’ u Kanáanil Nojlu’um, uti’al u kanáanta’al Nojlu’um yéetel u mola’ayilo’ob, je’el bix jets’a’anil ti’ le a’almajt’aano’obo’ yéetel;

V. U beetik je’en ti’ ba’ax meyajile’ u páajtalil u k’áatankil.

VI. U béeytal u ts’a’abal uti’al je’en ba’al meyajile’ wáaj túuxtmeyajil ti’ meyaj táankaajil, yéetel le ba’alo’ob je’el bix u jets’ik le a’almajt’aano’.

VII. U káajsik a’almajt’aano’ob, yéetel le ts’okt’aano’ob yéetel le ba’ax ku k’áata’al tumen le noj a’almajt’aana’ yéetel u a’almajt’aanil le u Múuch’mola’ayil Méxicoo’. U Mola’ayil Yéeybal way Méxicoe’ (Instituto Nacional Electoral) yaan u yantal ti’ Nojbéeytalo’ob ti’ tu yóok’olal le ba’alo’ob je’el ku ts’a’abal ti’ tumen le a’almajt’aano’obo’, yéetel

VIII. U yéeyaj ti’ u k’áatchi’ita’al kaaj, tu yóok’olal ba’alo’ob jach k’a’ana’an ti’nojlu’um, yéetele’ yaan u chíimpooltik le ba’alo’ob je’ela’:

1o. Yaan u páayt’anta’alo’ob tumen u Múuch’mola’ayil México, lekéen k’áata’ak tumen:

a) U Noj ja’ala’achil Nojlu’um

b) U 33% u máakilo’ob ti’ je’enmáakalmáak ti’ le u Mola’ayilo’ob le u Múuch’mola’ayil Méxicoo’; wáaj

c) Lu’unkabilo’ob, k’a’abet jach u p’íitile’ u 2% ti’ le máaxo’ob tsolts’íibta’ano’ob ti’ u tsolts’íibk’aaba’il yéeybalilo’, je’el bix u jets’ik le a’almajt’aano’obo’.

Chéen wa ku yúuchul je’el bix yáax a’ala’anil te’ kóotsts’íib c) jp’áat paachilo’, le ba’ax ku k’áata’alo’ k’a’abet u chíimpoolta’al tumen u ya’abil máaxo’ob yaan ti’ jujump’éel ti’ u Mola’ayilo’ob ti’ Múuch’mola’ayilo’ob México,

2o. Lekéen táakpajak u 40% ti’ le máaxo’ob tsolts’íibta’ano’ob ti’ u tsolts’íibk’aaba’il yéeybalilo’, ba’ax kun u taase’ yaan ba’ax u yil yéetel u Nojpáajtalil jala’achil yéetel A’almajt’aanil ti’ nojlu’um yéetel ti’ jala’achil yaan u nojpáajtalilo’ob ti’;

3o. Ma’ táan u páajtal u k’áatchi’ita’al kaaj tu yóok’olal u xu’ulsa’al u páajtalilo’ob wíinik chíimpoolta’ano’ob tumen le Noj A’almajt’aana’, le chuunt’aano’ob chíimpoolta’ano’ob ti’ u jaatsts’íibil 40 ti’ le A’almajt’aana’; ba’alo’ob tu yóok’olal yéeybalil, u k’amtaak’in yéetel u xuptaak’in u Mola’ayil Nojpáajtalil, u kanaambáalil nojlu’um, u nu'ukbesa’al, u meyaj yéetel toj óolkinnajil u mantats’ muuk’il u nu'ukulil ba’atel, U Xuul Kúuchilil P’is Óolil way Méxicoe’ yaan u kaxan nu'ukbesik, ma’ili’ payalt’aannak u múuch’mola’ayil Méxicoe’, tu yóok’olal u a’almajt’aanil le k’áatchi’ilo’;

4o. U Mola’ayil Yéeybal way Méxicoe’, yaan u yantal ti’ u táats’ kuuchil, u p’isjaajkúuntik le ba’ax ku k’áata’al ti’ le kóotsts’íib c) ti’ yáax múulxot’ts’íib ti’ le jatsaba’, bey xan u nu'ukbesa’al, u jóok’ol táanil, u xo’okol yéetel u ya’ala’al bix jóok’ik;

5o. Le u k’áatchi’ita’al kaajo’ yaan u beeta’al le k’iin kun beetbil yéeybal nojlu’umo’;

6o. U ts’okjets’t’aan U Mola’ayil Yéeybal way Méxicoe’ je’el u páajtal u jelsutt’anta’al je’el bix jets’a’anil ti’ le kanjatsabil ti’ u jaatsts’íibil 41, bey xan ti’ u yóoxjatsabil ti’ le jaatsts’íib 99 ti’ le Noj A’almajt’aana’; yéetel

7o. Le a’almajt’aano’obo’ yaan u jets’iko’ob ba’ax ma’alob uti’al u beeta’al ba’ax jets’a’an ti’ le jatsabila’.