Generating PDF...

K’ajóolt a Páajtalil yéetel Ba’ax unaj u beetik bey wíinik yo’olal Noj A’almaj T’aanil u Péetlu’umil México ichil a t’aan yéetel k k’iimbesik u jo’ok’aal ja’abil wáa centenario u Noj A’almaj T’aanil, ka’alikil táan u kanáanta’al u jejeláas k t’aanil México.

Yéey jump’éel t’aan:

Jaatsil:

Yéey máakalmaáak ba’al taak a wojéeltik:

- KENIJKATSA ITOKAJ: U noj jaatsil bix u ja’atsal u Almejen Noj A’almajt’aanil u Múuch’ Péetlu’umilo’ob México. Ichil lela’ ti’ yaan tuláakal “U Jo’oltuukulil meyaj” yéetel “Jatsts’íibo’ob” yaan ichil Noj A’almajt’aanil.

- U JO’OL TUUKULIL MEYAJ: k’aaba’ le jejeláas “Péets’el” yaan ti’ u Almejen Noj A’almajt’aanil u Múuch’ Péetlu’umilo’ob México yo’olal ba’ax o’olal ku yúuchul le t’aano’. U much’a’al wáa jayp’éel “Jo’oltuukulil meyaj” (wáa “Péets’elo’obe’”) ku beetik u “Jo’olts’íibo’obo’ jump’éel Noj A’almajt’aan.

- JATSTSÍIB: U jaatsil yo’olal jach bix jatsa’anil le u Almejen Noj A’almajt’aanil u Múuch’ Péetlu’umilo’ob México. Beetpaja’an yéetel “U nojtuukulil meyaj” (wáa “Péets’elo’ob”) ti’ u Noj A’almajt’aan, yo’olal ba’ax ku yúuchul t’aan.

- JATSTS’ÍIB KU BÉEYTAL U K’EXPAJAL: Ku t’aan yo’olal 19 jatsts’íibo’ob ku k’expajal ichl u máan k’iin ba’ale’ ku táakmuk’tik u Almejen Noj A’almajt’aanil u Múuch’ Péetlu’umilo’ob México.

- Tsolts’íibilo’ob: U tsolts’íibilil u Almejen Noj A’almajt’aanil Péetlu’umilo’ob México ti’ ku taal ti’ u xookil “K’ajóolt K Noj A’almajt’aan”, ts’a’ab k’ajóoltbil tumeen u Noj molayil u Ka’ansa’al Xook ti’ Kaaj, tu’uxe’ u Noj molayil Máasewáal T’aano’obe’ tu beetaj jump’éel k’eexil ti’al ka’a béeyak u na’atpajal tu beel ichil le jejeláas t’aanilo’obo’.

U ka’ajaatsil:

La palabra maya sirve para nombrar tanto una lengua (la segunda más hablada en México) como una agrupación y una familia lingüística. En nuestro país, la lengua maya es hablada por 795,499 personas, repartidas entre ...

U ALMEJEN NOJ A’ALMAJT’AANIL U MÚUCH’ PÉETLU’UMILO’OB MÉXICO

Noj a’almajt’aan ts’áaba’an ojéeltbil tu Jala’ach Tsaalajil Nojlu’um tu 5 k’iinil u winalil febreero tu ja’abil 1917

U ts’ook jelbesajil ts’a’aba’an k’ajóoltbil DOF 27-05-2015

U Yáax Jo’Olts’Íibil

Ka’apéets’el

Tu Yóok’olal Mexicoilo’ob

U 30 Jatsts’íibil. U ch’i’ibalil u nojlu’umil Méxicoe’ ku ts’a’abal ti’ máax sijnáali’ wáaj ti’ máax ku ts’áach’i’ibalta’ali’.

A) Mexicoil sijnáalo’ob máaxo’ob:

I. Ku síijilo’ob tu noj lu’umil México, je’etu’uxak u taal u yuumo’obe’.

II. Ku síijilo’ob táanxel nojlu’umil, u paalal mexicoilo’ob, síija’ano’ob tu noj lu’umil México, wáaj u yuum síija’an tu noj lu’umil México, wa u na’ síija’an tu nojlu’umil México

III. Máaxo’ob ku síijilo’ob táanxel lu’umilo’, u paalal mexicoilo’ob ts’áach’i’ibalta’ano’ob, wáaj u yuum ts’áach’i’ibalta’an, wáaj u na’ ts’áach’i’ibalta’an, yéetel

IV. Máaxo’ob ku síijilo’ob ti’ ba’atelil wa paaklan koonol cheemo’ob wa péepen k’áak’ mexicoilo’obo’.

B) Mexicoilo’ob ts’áach’i’ibalta’ano’ob:

I. Le táanxel lu’umilo’obo’, kéen ts’a’abak ti’ob u ju’unil mexicoil tumen U Nojbelankúuchilil Meyaj yéetel táanxel nojlu’umilo’ob.

II. Ko’olel wáaj xiib táanxel lu’umil ku ts’o’okol u beel yéetel xiib wáaj ko’olel mexicoil, ku yantal wáaj ku jets’ik u yotoch ich u Nojlu’umil México, yéetel ka u chíimpolto’ob tuláakal ba’al ku tsolik le A’almaj t’aano’obo’.